AIS Nedir?
Deniz taşıtlarının kullandığı otomatik takip sistemine AIS denir. Otomatik bir tanımlama sistemidir. Amacı seyirde bulunan ya da limanda demirli olan gemilerin daha emniyetli takibinin sağlanması için kurulan bir takip sistemidir. VHF telsiz frekansından ve sinyallerinden veri gönderme ve alı yapmaktadır.
AIS, söz konusu deniz taşıtının, kimlik bilgilerini, teknik ölçülerini, kapasitesini, bağı olduğu limanı, draftını gösterir. Ayrıca seyir halindeyse
geminin yükünü, hangi limana gideceğini, limana varış süresini (ETA) göstermektedir. Aynı zamanda deniz fenerlerinin de belli bir AIS kodu vardır ve haritalarda görüntülenebilirler.
Teknelerin, gerçek zamanlı olarak hem pozisyon hem de hız bakımından takip edilmesine olanak tanır.
AIS, kendisine tahsis edilmiş frekans aralığından sinyal göndererek çalışır. 161.975 mHz ve 162.025 mHz frekanslarından sinyal gönderir. Sinyallerin sesli duyulması veya dinlenmesi mümkün değildir. Teknelerde alıcı ve verici aletler yardımıyla gelen sinyaller, koordinat, hız ve zaman olarak haritaya aktarılır.
AIS’in gücü, vericinin çıkış gücü ve antenin yüksekliği ile ilgilidir. Ayrıca VHF frekansının hava koşullarından etkilendiği de göz önünde bulundurulmalıdır. A tipi bir AIS cihazı 12.5 kW güce sahiptir. Bu güç ile rahatlıklar 20 -25 deniz miline yayın yapabilir.
A ve B tipi olmak üzere iki tip AIS cihazı vardır. A tipi daha güçlüdür ve dah uzak mesafeye veri sinyali gönderebilir.
A tipi AIS 12.5 kW güce sahipken,
B tipi AIS 2 kW güce sahiptir.
A sınıfı AIS , 25 deniz miline kadar veri gönderebilirken, B tipi AIS cihazı 5-10 deniz mili mesafede etkili olur. Bazı ucuz tip AIS cihazları, bulunduğu teknenin bilgilerini göndermez sadece karşı teknelerden ulaşan AIS sinyallerini alır.
AIS, seyir halinde her 2-10 saniyelik zaman diliminde sinyal gönderir. Sabit demirde bulunan teknelerde ve gemilerde ise 3-4 dakikada bir sinyal güncellemesi yapar.
Görüş mesafesinin kısıtlı olduğu zamanlarda en azından AIS kullanan tüm deniz araçlarını, teknenizdeki chartplotter üzerinden görebilirsiniz. Bir bakıma radar verisi gibi çalışır. Fakat AIS cihazı bulunmayan deniz araçların görülmesi mümkün değildir. Karşılıklı bir radar sistemi gibi çalışır.
- Çatışma ihtimali olduğunda AIS uyarı verir.
- Yardım ve kurtarma talebi çağrılarında çevredeki deniz araçlarına uyarı verir.
- Oluşmuş bir kaza durumunda hafızasındaki bilgiler kullanılabilir ve hatanın sebebi araştırılabilinir.
- Sürekli veri alıp gönderdiği için sağlıklı bir iletişim aracıdır.
- Deniz trafiğinin yönetilmesini kolaylaştırır.
- Balıkçı teknelerinin yasak bölgelere girişini kontrol eder. (AIS cihazları açıksa)
- Uzaktan teknenizi kontrol edebilirsiniz. Tekne takip sistemi gibi çalışır.
AIS sistemi, amatör ve şahsa kayıtlı deniz araçları için zorunlu değildir. Denizcilik Müşteşarlığı ’nın 26640 maddeli yayınlanan tebliğinde AIS kullanımı için hususi tekneler, kapsam dışı bırakılmıştır ama isteyen tekne sahiplerinin kullanmaları serbesttir.
AIS cihazı aşağıdaki deniz araçlarına zorunludur;
- Boyu 10 metreden büyük tüm ticari yatlar. (Türk Bayraklı)
- Düzenli sefer yapan ve 12 yolcu kapasitesinin üstündeki yolcu gemileri
- Tehlikeli yük taşıyan gemiler.
- SOLAS kapsamına giren, uluslararası sefer yapmayan 500 groston ve üzeri tüm gemiler.
- Boyu ve cinsine bakılmaksızın, liman sefer bölgesini aşan tüm balıkçı tekneleri.